32 jaar Cantates in de Nieuwe Kerk
Het seizoen 2024-2025 is het tweeëndertigste jaar dat de serie Cantatediensten in de Nieuwe Kerk wordt georganiseerd.
Inmiddels hebben we talrijke werken uitgevoerd met een accent op Bach, maar zeker ook veel aandacht voor andere grootmeesters zoals Schütz, Schein, Buxtehude, Bruhns, Gabrieli, Monteverdi, Purcell, Rameau, Brahms. De lijst met uitgevoerde werken staat op onze website.
Dit seizoen wederom veel Bach met onder anderen zijn Johannes-Passion, maar daarnaast ook Christoph Graupner, directe concurrent van Bach bij de sollicitatie in Leipzig, en op 4 mei een uitvoering van het geliefde Requiem van Fauré. De geprogrammeerde kerkmuziek is van topkwaliteit en met de kundige en enthousiaste inzet van alle betrokken musici, solisten en koorzangers verwachten we u weer een prachtig kerkmuzikaal seizoen te kunnen bieden.
De cantatediensten staan meer en meer onder financiële druk: uw gift in de collecte, de donaties en bijdragen van de kerk zijn onze inkomstenbronnen. Willen wij de musici redelijk vergoeden dan is uw financiële steun onontbeerlijk. Zij zetten zich al jaren met groot enthousiasme en professionaliteit in.
Daarom vragen wij een bijdrage van minimaal € 12,- in de collecte die bij de uitgang van elke cantatedienst wordt gehouden of via een Tikkie, afgedrukt in de liturgie.
Daarnaast kunt u zich aanmelden als donateur door overmaking van een donatie op banknummer NL67INGB0009444965 t.n.v. Commissie Cantates in de Nieuwe Kerk.
– – –
De eerstvolgende cantatedienst is op zondag 1 december om 17.00 uur.
Uitgevoerd wordt: Meine Seele erhebt den Herren – BWV 10 – J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Esther Ebbinge – sopraan
David van Laar – altus
Han Warmelink – tenor
Roele Kok – bas
Orkest:
Helmut Riebl – viool
Hanneke Wierenga – viool
Rachael Yates – altviool
Vincent van Ballegooijen – hobo
Aleksandra Mutwicka – hobo
Graham Nicholson – tromba
Mathilde van Wijnen – cello
Rianne Helmus – fagot
Severiano Paoli – violone
Pieter Pilon – orgel
Voorganger: ds. Tirtsa Liefting
Organist: Mannes Hofsink
Toelichting op het uit te voeren werk:
De cantate werd in 1724 voor het Feest van Maria’s visitatie (2 juli) geschreven. Uitgangspunt van de cantatetekst is de vaste lezing voor dit feest Lucas 1: 39 – 56 (de lofzang van Maria). De melodie van het Duitstalige Magnificat vormt de basis van deze koraalcantate. Traditiegetrouw werd dit in de vesper te Leipzig gezongen op de gregoriaanse melodie in een vierstemmige zetting van Johann Hermann Schein.
De onbekende tekstdichter heeft de bestaande tekst van het lied overgenomen in de delen 1, 5 en 7. Het tweede, derde, vierde en zesde deel is vrije proza welke gebaseerd is op de resterende coupletten.
Het openingsdeel begint met een concertante instrumentale inleiding (maat 1- 12) waarna het koor de eerste regel van het koraal inzet: de sopranen zingen de melodie, versterkt door de trompet. Daar omheen is een beweeglijk stemmenspel dat ontwikkeld is uit de inleiding. De derde en vierde regel van de melodie klinkt in de altpartij, steeds afgewisseld door een instrumentaal ritornel van negen maten. In de laatste veertien maten horen we alle stemmen vrij bewegen. De vrijwel constante ritmische figuur in de bas, kort-kort-lang
geeft dit deel een enorme kracht en energie.
De daarna volgende sopraanaria valt op door haar virtuoze coloraturen. De tekst ‘Herr der du stark und mächtig ist’ wordt door middel van toonherhalingen en een kloppende ritmiek muzikaal verbeeld. Het veelvuldig gebruik van het octaaf (totale toonomvang), in sprongen, toonladders en drieklanken, staat symbool voor de allesomvattende macht van God.
Het secco-recitatief heeft een opvallend afsluitend ariosogedeelte op de woorden ‘wie Spreu zerstreun’ (als kaf verstrooien).
In de volgende basaria bestaat de begeleiding uit het continuo; de verschillende tekstgedeelten worden afgewisseld door een ritornel (een instrumentaal refrein). De tekst wordt muzikaal onderstreept door een aanhoudend motief van zestiende noten in de bas dat steeds op de laagste toon van het continuo eindigt: Schwefelpfuhl, zwavelpoel.
Het duet voor tenor en alt volgt de tekst uit Lucas ‘Hij heeft zich Israël, zijn knecht, aangetrokken, om te gedenken aan barmhartigheid’. Het continuo en de zangstemmen imiteren elkaar terwijl de trompet de koraalmelodie speelt. Bach maakte een orgeltranscriptie van dit duet voor de reeks van zes cantatearia’s, de zogenaamde Schübler-koralen. De tekst van het daarop volgende recitatief is gebaseerd op Lucas 1: 55 ‘… gelijk Hij gesproken heeft tot onze vaderen – voor Abraham en zijn nageslacht’.
De cantate eindigt met de doxologie (Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest) in een vierstemmige koor- en orkestzetting.
Jelte Hulzebos
Enige informatie over koor, dirigent, solisten en organist:
Het Cantate Consort is in 1992 opgericht ten behoeve van de cantatediensten die maandelijks in de Nieuwe Kerk in Groningen worden gehouden. Sinds de oprichting staat het onder leiding van Jelte Hulzebos. Het verleent jaarlijks een zestal malen medewerking aan deze diensten, waarin geestelijke muziek in een liturgische context wordt uitgevoerd – vaak cantates van Bach, maar ook werken uit de vroege Duitse barok (Schütz, Schein, Bruhns, Buxtehude), hun Italiaanse voorgangers (Gabrieli, Monteverdi) en muziek uit de renaissance (Byrd, Orlando di Lasso, Palestrina). Zangers uit verschillende koren en ensembles uit Groningen worden per project uitgenodigd om in het Cantate Consort te zingen.
Jelte Hulzebos studeerde orgel en klavecimbel aan het conservatorium te Groningen bij Wim van Beek en Jacques Ogg.
Hij behaalde voor orgel het Einddiploma Solospel ‘Cum Laude’ en zijn klavecimbelstudie sloot hij af met het behalen van het diploma Uitvoerend Musicus.
Hij verwierf het diploma Bachelor of Music voor orkestdirectie aan de Hogeschool voor de Kunsten Constantijn Huygens en het diploma voortgezette studie orkestdirectie aan de Messiaenacademie, beide bij Tilo Lehmann.
Als organist van de Nieuwe Kerk te Groningen is hij sinds 1987 een van de vaste bespelers van het Timpe orgel uit 1831. Tussen 1990 en 2019 gaf hij leiding aan de Cantorij van de Nieuwe Kerk.
Sinds 1992 speelt hij een belangrijke rol in de organisatie en uitvoering van de maandelijkse cantatediensten in deze kerk. Daar voerde hij talrijke werken uit de 17de en 18de eeuw uit, waaronder talrijke Bach-cantates, de Hohe Messe, de Johannes-Passion, het Weihnachtsoratorium en werken van Buxtehude, Bruhns, Carissimi, Schütz, Brahms en meer.
Jelte Hulzebos is dirigent van het Cantate Consort, het koor dat de cantatediensten muzikaal invulling geeft. Hij is medeoprichter en leider van het Noordelijk Barokensemble, www.noordelijkbarokensemble.nl
Naast zijn concerterende activiteiten als organist, klavecinist en dirigent doceert hij in dezelfde vakgebieden.
Orgelopnamen verschenen op zijn eigen cd label Cambiata Records waaronder de veel geprezen cd, Scheidemann, Sweelinck, Tunder en Bach in de Martinikerk te Groningen.
Website: www.jeltehulzebos.nl
Sopraan Marina Cabau studeerde af aan de ESMUC (Escola Superior de Música de Catalunya) in juni 2022, waar ze heeft samengewerkt met professor Margarida Natividade (klassieke muziek) en Marta Almajano (oude muziek). Ze specialiseerde zich in Lied-uitvoering met Francisco Poyato, Josep Surinyac, Assumpta Mateu en Alan Branch en ontving een beurs van de Anna Riera Foundation (Barcelona) ter ondersteuning van jonge kunstenaars. Ze is lid geweest van Cor de Noies de l’Orfeó Català en Orfeó Català (Palau de la Música Catalana – Barcelona), waar ze als solist heeft gezongen in verschillende producties. Sinds eind 2020 is ze lid van het koor van het Bach Collegium Barcelona onder leiding van Pau Jorquera. Binnenkort neemt ze als solist deel aan de Bachs Matthäus Passion met het Luthers Bach Ensemble. Momenteel volgt ze het Master of Music-programma aan het Prins Claus Conservatorium (Groningen) bij Paul Triepels, David van Laar en Hanneke de Wit.
David van Laar (altus). Tijdens zijn studie orgel bij Theo Jellema ontdekte de jonge altus David van Laar zijn altstem en zijn liefde voor zingen. Kort daarop startte hij in 2013 zijn studie zang bij Hanneke de Wit aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen. In juni 2017 sloot hij zijn bachelor cum laude af. Tijdens zijn studie volgde David ook lessen bij Maarten Engeltjes en bij Michael Chance aan het Koninklijk Conservatorium in den Haag, waarvoor hem door het Prins Claus Conservatorium een beurs werd toegekend. Masterclasses ontving hij van onder anderen Margreet Honig, Nico van der Meel, Marcel Boone, Paul Triepels en Elsina Jansen. Afgelopen december was David altsolist bij het live uitgezonden NPO Radio 4 Kerstconcert onder leiding van Klaas Stok, met het Radio Filharmonisch Orkest en Consensus Vocalis.
Han Warmelink is een actief tenorsolist die met diverse koren en instrumentale gezelschappen samenwerkt. Zijn specialisme is muziek uit de late renaissance en de vroege barok, met name werk van Schütz , Buxtehude en tijdgenoten. Hij voelt zich goed thuis in Monteverdi´s Mariavespers, oratoria van Carissimi, Purcell en Händel en de sierlijke barok van Charpentier, Rameau en Campra. Han soleert frequent en onder leiding van tal van dirigenten in de cantates van J.S. Bach en is een bevlogen evangelist in diens Johannes en Markus Passion (versie Koopman).
Naast solist is Han al 30 jaar lang aanvoerder van het kwintet Sequens en het daar omheen gebouwde Consequens. Hij maakte vele jaren deel uit van het professionele kamerkoor Capella Frisiae olv Hoite Pruiksma en van 2008-2013 was hij verbonden aan het Vlaamse Currende olv Erik van Nevel. In 2012 werkte hij mee aan de uitvoeringen van de Leidse Koorboeken door het Egidius College olv Peter de Groot. Met deze gezelschappen maakte hij diverse cd-opnamen, als ensemblezanger en als solist.
Roele Kok (bas) studeerde piano aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen. Hij studeerde daar in 2010 af bij Paul Komen. Zijn eerste zanglessen kreeg hij in 2008 van Hanneke Tichelaar in Groningen. Sinds 2009 studeerde hij klassieke zang, eveneens aan het Prins Claus Conservatorium. Zijn docenten waren Anneloes Volmer, in de vooropleiding, en Hanneke de Wit. Hij sloot deze studie in juni 2014 succesvol af.Hij volgde masterclasses bij Marion van den Akker, Claron McFadden, Marcel Rijans, Rian de Waal en Margreet Honig. Liedklassen volgde hij bij Eelko Moolenaar en Marien van Nieukerken.Verder studeerde Roele, als pianist, liedbegeleiding in de Masteropleiding van het Artez-conservatorium te Zwolle bij Marien van Nieukerken. Hij sloot die studie in januari 2013 af.Roele is actief als solist en als koorzanger bij Capella Frisiae, de Nederlandse Bach Academie, Consensus Vocalis en Kamerkoor Provocanto.
Mannes Hofsink (*1981) is als cantor-organist verbonden aan de Nieuwe Kerk te Groningen. Daarnaast is hij stadsbeiaardier van Meppel, dirigent van koorvereniging Wijker Kunst en pianist van het Meppeler Mannenkoor. Ook heeft hij een concert- en lespraktijk.
Mannes studeerde orgel 1e fase en kerkmuziek bij Gijs van Schoonhoven aan de Saxion Hogeschool te Enschede, afdeling conservatorium. Orgel 2e fase studeerde hij aan de Messiaen Academie bij Cor Ardesch en eveneens bij Gijs van Schoonhoven, koordirectie aan het Prins Claus Conservatorium te Groningen bij Louis Buskens en beiaard (Bachelor en Proficient of Carillon) aan het Carillon Instituut Nederland bij Boudewijn Zwart. Geruime jaren coachte organist Toon Hagen hem op het gebied van improvisatie en interpretatie. Ook nam hij deel aan enkele studieweekenden van de Leadership Academy Conductors. Momenteel volgt hij incidenteel improvisatielessen bij organist Hayo Boerema. Voor meer informatie kijk op manneshofsink.nl
– – –
Toegang gratis, collecte bij de uitgang
– – –
Op zaterdag 14 december om 20.00 uur en
op zondag 15 december om 16.00 uur
geven het CantateConsort, solisten en het Noordelijk Barokensemble o.l.v. Jelte Hulzebos een uitvoering van het Weihnachtsoratorium, BWV 248 (cantates 1, 2 en 3)
De uitvoering van zaterdag is in de Nieuwe Kerk van Groningen en
de uitvoering van zondag is in de Hoeksteenkerk van Middelstum.
Entree Groningen € 20,- voorverkoop door overmaking op Stichting Cantate Consort, NL60INGB0004361515 onder vermelding van uw naam, Het kaartje ligt dan klaar bij het concert. Aan de kerk betaalt u € 25,- en tot en met 15 jaar is het gratis.
Kaarten Middelstum: Zie https://www.cultureleraad-middelstum.nl
Solisten :
Marina Cabau – sopraan
Wilko Koekoek – altus
Twan ter Wolde – tenor
Jaap de Kok – bas
Kerst komt heel dichtbij met de geniale muziek van het Weihnachtsoratorium die recht in het hart treft. Drie cantates uit dit meesterwerk worden uitgevoerd, waarbij u zult genieten van feestelijke koordelen, begeleid door een royaal ensemble van o.a. trompetten en pauken, zoetgevooisde herdersmuziek en lieflijke aria’s. Een breed scala aan muzikale emoties komt in dit werk voorbij.
Enige info over dirigent, koor en solisten:
Jelte Hulzebos studeerde orgel en klavecimbel aan het conservatorium te Groningen bij Wim van Beek en Jacques Ogg.
Hij behaalde voor orgel het Einddiploma Solospel ‘Cum Laude’ en zijn klavecimbelstudie sloot hij af met het behalen van het diploma Uitvoerend Musicus.
Hij verwierf het diploma Bachelor of Music voor orkestdirectie aan de Hogeschool voor de Kunsten Constantijn Huygens en het diploma voortgezette studie orkestdirectie aan de Messiaenacademie, beide bij Tilo Lehmann.
Als organist van de Nieuwe Kerk te Groningen is hij sinds 1987 een van de vaste bespelers van het Timpe orgel uit 1831. Tussen 1990 en 2019 gaf hij leiding aan de Cantorij van de Nieuwe Kerk.
Sinds 1992 speelt hij een belangrijke rol in de organisatie en uitvoering van de maandelijkse cantatediensten in deze kerk. Daar voerde hij talrijke werken uit de 17de en 18de eeuw uit, waaronder talrijke Bach-cantates, de Hohe Messe, de Johannes-Passion, het Weihnachtsoratorium en werken van Buxtehude, Bruhns, Carissimi, Schütz, Brahms en meer.
Jelte Hulzebos is dirigent van het Cantate Consort, het koor dat de cantatediensten muzikaal invulling geeft. Hij is medeoprichter en leider van het Noordelijk Barokensemble, www.noordelijkbarokensemble.nl
Naast zijn concerterende activiteiten als organist, klavecinist en dirigent doceert hij in dezelfde vakgebieden. Orgelopnamen verschenen op zijn eigen cd label Cambiata Records waaronder de veel geprezen cd, Scheidemann, Sweelinck, Tunder en Bach in de Martinikerk te Groningen.
Website: www.jeltehulzebos.nl
Het Cantate Consort is in 1992 opgericht ten behoeve van de cantatediensten die maandelijks in de Nieuwe Kerk in Groningen worden gehouden. Sinds de oprichting staat het onder leiding van Jelte Hulzebos. Het verleent jaarlijks een zestal malen medewerking aan deze diensten, waarin geestelijke muziek in een liturgische context wordt uitgevoerd – vaak cantates van Bach, maar ook werken uit de vroege Duitse barok (Schütz, Schein, Bruhns, Buxtehude), hun Italiaanse voorgangers (Gabrieli, Monteverdi) en muziek uit de renaissance (Byrd, Orlando di Lasso, Palestrina). Zangers uit verschillende koren en ensembles uit Groningen worden per project uitgenodigd om in het Cantate Consort te zingen.
Sopraan Marina Cabau studeerde af aan de ESMUC (Escola Superior de Música de Catalunya) in juni 2022, waar ze heeft samengewerkt met professor Margarida Natividade (klassieke muziek) en Marta Almajano (oude muziek). Ze specialiseerde zich in Lied-uitvoering met Francisco Poyato, Josep Surinyac, Assumpta Mateu en Alan Branch en ontving een beurs van de Anna Riera Foundation (Barcelona) ter ondersteuning van jonge kunstenaars. Ze is lid geweest van Cor de Noies de l’Orfeó Català en Orfeó Català (Palau de la Música Catalana – Barcelona), waar ze als solist heeft gezongen in verschillende producties. Sinds eind 2020 is ze lid van het koor van het Bach Collegium Barcelona onder leiding van Pau Jorquera. Binnenkort neemt ze als solist deel aan de Bachs Matthäus Passion met het Luthers Bach Ensemble.
Momenteel volgt ze het Master of Music-programma aan het Prins Claus Conservatorium (Groningen) bij Paul Triepels, David van Laar en Hanneke de Wit.
De Nederlandse countertenor Wilko Koekoek begon op 6-jarige leeftijd met zingen, als jongenssopraan in het Roder Jongenskoor. Toen in 2016 zijn stem brak koos hij countertenor als stemvak. Hij begon in 2017 met lessen bij David van Laar en een jaar later bij Hanneke de Wit in de Jong Talent Klas van het Prins Claus Conservatorium Groningen.
Als countertenor heeft hij in verschillende ensembles gezongen zoals The Gents, Nederlandse Bach Academie en Luthers Bach Ensemble, waarbij hij zich voornamelijk richt op renaissance- en barokrepertoire. Ook als solist is hij steeds vaker actief, bijvoorbeeld in werken als Matthäus Passion (Bach), Dido & Aeneas (Purcell), Dixit Dominus (Händel), Gloria (Vivaldi).
Sinds 2023 is Wilko actief als zangdocent bij o.a. het Roder Jongenskoor en de Roden Girl Choristers.
In 2020 is hij begonnen aan de bachelor klassieke muziek aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen, waar hij zang studeert bij Hanneke De Wit en Paul Triepels.
Twan van der Wolde (tenor) begon met zingen bij Roder Jongenskoor en studeert nu Klassieke Zang aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen met zijn zangdocenten Hanneke de Wit en Paul Triepels. Hij zong de afgelopen jaren bij verschillende vocale ensembles zoals het Nationaal Gemengd Jeugdkoor, The Gents, Meesters&Gezellen en het Luthers Bach Ensemble. In 2021 stond hij in de Nationale Finale van het Prinses Christina Concours met Ensemble Fier. Momenteel is hij actief als koorlid bij Cappella Amsterdam. Ook is hij als solist te horen bij Mozarts Requiem, oratoria zoals de Messiah, de Johannes Passion en het Kerstoratorium van Saint-Saëns en uitvoeringen van Bachcantates.
Jaap de Kok (*1998, bas) behaalde zijn Bachelor Orgel aan het Prins Claus Conservatorium te Groningen bij Theo Jellema en Erwin Wiersinga. Daarnaast volgde hij integraal hoofdvak piano bij Nata Tsvereli. Sinds september 2017 studeert Jaap ook Koordirectie aan het PCC bij Louis Buskens. Deze Bachelor rondde hij in maart 2022 succesvol af met het dirigeren van het requiem van M. Duruflé in de Nieuwe kerk te Groningen. Hij kreeg bijvak zang van Marcel Reijans en studeert sinds september 2020 hoofdvak zang bij Hanneke de Wit en Paul Triepels. Als solist zong hij o.a. het Requiem van G. Fauré, the Cruxifiction van J. Stainer en meerdere cantate’s van o.a. J.S. Bach, D. Buxtehude en J. Pachelbel.
Jaap was dirigent van het Asser Kamerkoor Arpeggio en het Gereformeerd Groninger Mannenkoor. Daarnaast was hij interim-dirigent van ‘Concertkoor Gloria Deo’ te Drachten en interim cantor van de Grote kerk te Leeuwarden.
Momenteel is Jaap dirigent van het Agricola Consort dat hij in 2017 oprichtte. Daarnaast is hij sinds oktober 2022 als artistiek leider verbonden aan het Roder jongenskoor.
– – –
– – – – –
Het volledige programma van de Cantatediensten van het seizoen 2024 – 2025 kunt u vinden onder het kopje Cantatediensten.
– – – – –
De cantatedienst van 5 februari 2023 was een echte jubileumdienst!
Koor, 24-koppig orkest en de 4 solisten gaven onder leiding van Jelte Hulzebos een geweldige uitvoering van dat prachtige werk van Bach, de Hohe Messe (BWV 232).
Er waren 420 (!) bezoekers en dat geeft een mooie volle kerk (zie ook de foto’s hieronder, zoals gemaakt door Stef Tuinstra).
De bezoekers gaven ons ook een cadeau, de opbrengst van de collecte, inclusief bankoverschrijvingen en de Tikkies bedroeg maar liefst ca € 5.500,- !! Dank, veel dank daarvoor.
Het is duidelijk dat we in die 30 jaar in onze Nieuwe Kerk op één lijn zijn gaan staan met de cantatediensten in kerken als de Geertekerk (Utrecht), Kloosterkerk (Den Haag) en Westerkerk (Amsterdam).
– – –
De cantatediensten staan wel onder financiële druk: uw gift in de collecte, de donaties en bijdragen van de kerk zijn onze inkomstenbronnen. Willen wij de musici redelijk vergoeden dan is uw financiële steun onontbeerlijk. Zij zetten zich al jaren met groot enthousiasme en kundigheid in.
Daarom vragen wij een bijdrage van minimaal € 12,- in de collecte die bij de uitgang van elke cantatedienst wordt gehouden, of via een Tikkie afgedrukt in de liturgie.
Daarnaast kunt u zich aanmelden als donateur door overmaking van ten minste € 25,- op banknummer NL67INGB0009444965 t.n.v. Commissie Cantates in de Nieuwe Kerk.
PS: de Commissie Cantates in de Nieuwe Kerk is een ANBI instelling, omdat zij (in die zin) valt onder de Protestantse Gemeente Groningen (PGG). U kunt daarom eventuele giften aan de Commissie bij de aangifte Inkomstenbelasting opgeven. U moet dan ook melding maken van de ANBI instelling, en dat is bij giften aan de Cantatediensten dus de PGG.
– – –