Cantatediensten in de Nieuwe Kerk, Groningen
Seizoen 2021 – 2022, 29ste jaargang
Cantatediensten in de Nieuwe Kerk worden gehouden op de eerste
zondag van de maand van 17.00 uur tot ongeveer 18.00 uur.
Programma
3 oktober 2021
Herr Christ, der einge Gottessohn BWV 96 J.S. Bach (1685 – 1750)
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Mannes Hofsink
De koraalcantate ‘Herr Christ, der einge Gottessohn’ stamt uit 1724, geschreven voor de 18de zondag na Trinitatis. De lezing voor die zondag handelt over Christus als Davids Zoon en als Davids Heer.
In de beide hoekdelen van de cantate klinken de oorspronkelijke liedteksten. De aria’s en recitatieven zijn vrije tekstbewerkingen van de koraaltekst, waarin de Morgenster symbool staat voor Christus. In het openingskoor toont Bach zijn meesterschap met een briljante symbiose van soepele dansante melodische lijnen in de zangstemmen en instrumenten. De koraalmelodie klinkt in de alt met daar bovenuit het twinkelen van de sopranino-blokfluit als klinkende Morgenster.
7 november 2021
Musicalische Exequien Heinrich Schütz (1585 – 1672)
Cantate Consort, solisten en continuo o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Ruth Peetoom
Organist: Mannes Hofsink
Heinrich Schütz schreef dit werk in 1636 in opdracht van graaf Heinrich Posthumus Reuß voor diens uitvaart. Reuß had een koperen grafkist laten vervaardigen met op het deksel en de zijden 25 bijbel- en liedteksten. Troostrijke teksten die betrekking hebben op de dood en de opstanding. De Musicalische Exequien zijn op deze teksten gebaseerd en werden tijdens de begrafenis van Reuß uitgevoerd. Schütz weet op geniale wijze de kern en intensiteit van de teksten muzikaal te raken.
Het werk is driedelig:
I Concert in Form einer teutschen Begräbnis-Missa
II Motette ‘Herr, wenn ich nur Dich habe’(Psalm 73:25-26)
III De Lofzang van Simeon ‘Herr, nun lässest Du Deinen Diener’ (Lukas 2:29-32)
5 december 2021
Freue dich, erlöste Schar BWV 30 J.S. Bach
Cantate Consort, barokorkest en solisten o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Tirtsa Liefting
Organist: Mannes Hofsink
De van oorsprong wereldlijke cantate ‘Angenehmes Wiederau’ die Bach schreef voor het aantreden van Johann Christian von Hennicke als Herr von Wiederau bewerkte hij voor het feest van Johannes de Doper. De teksten werden zodanig aangepast dat ze betrekking hebben op de lezingen voor dit feest. Bach liet de muziek ongemoeid; hij was er dusdanig tevreden over dat hij het graag hergebruikte. Gelukkig maar want het is een heerlijk luchtige cantate met prachtige aria’s en uitgebreide orkestbezetting met, naast de gebruikelijke strijkers, twee traverso’s en twee hobo’s.
6 februari 2022
Liebster Immanuel, Herzog der Frommen BWV 123 J.S. Bach
Cantate Consort, barokorkest en solisten o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Mannes Hofsink
De koraalcantate ‘Liebster Immanuel, Herzog der Frommen’ werd geschreven voor Epifanie 1725. In het eerste en laatste deel gebruikt Bach de oorspronkelijke koraaltekst; de overige delen zijn vrije tekstinterpretaties. Het prachtige, intieme openingskoor in een wiegende 9/8 maat zet de toon van de cantate die overwegend beschouwend van karakter is. De beide aria’s zijn zeer verschillend van sfeer: een expressieve tenoraria met twee hobo d’amore’s waar ‘Tränen’ en ‘Ungewitter’ de toon zetten, en een zeer levendige basaria met een solopartij voor de traverso. Hier staat de tekst ‘Jesus bleibet bei mir allezeit’ centraal.
6 maart 2022
Ich gehe und suche mit Verlangen BWV 49 J.S. Bach
Solocantate voor sopraan en bas
Voorganger: ds. Tirtsa Liefting
Organist: Stef Tuinstra
De solocantate ‘Ich geh’ und suche mit verlangen’ werd in 1726 gecomponeerd voor de 20ste zondag na Trinitatis. In de lezing voor die zondag gaat het over een koninklijk bruiloftsmaal. Bach toonzet dan ook een dialoog tussen Christus (de bas) en de ziel van de gelovige (de sopraan) – oftewel Christus als bruidegom en de gelovige als bruid.
Het orgel speelt in vrijwel alle delen van de cantate een belangrijke solistische rol. De sinfonia is waarschijnlijk een transcriptie van een soloconcert. In de sopraan-aria valt het gebruik van de violoncello piccolo op, in combinatie met de hobo d’amore een lust voor het oor.
Een meesterlijke afsluiting van deze cantate vormt tenslotte het virtuoos gecomponeerde duet met daarin de laatste strofe van het lied “Wie schön leuchtet der Morgenstern”, omspeeld door orkest en orgel.
3 april 2022
Johannes Passion BWV 245 J.S. Bach
Cantate Consort, barokorkest en solisten o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Mannes Hofsink
Van oudsher werden er in Leipzig passies en passionsballaden uitgevoerd. Deze traditie mondt in het begin van de 18de eeuw uit in een uitgebreide passietoonzetting van Johann Kuhnau, bestaande uit recitatieven, aria’s, en instrumentale delen. Bach vervolgt deze ingeslagen weg en schrijft in het eerste jaar van zijn aanstelling als cantor de Johannes-Passion.
De tekst van het Johannesevangelie, getoonzet in de recitatieven, is de kern van het werk. De vrije poëzie in de vorm van aria’s en koralen is het commentaar op het lijdensverhaal en de reactie van de gelovigen. De vele korte en felle koordelen maken de handeling zeer levendig en verlenen haar veel dramatiek. Bach werkt doormiddel van deze elementen het lijdensevangelie uit tot een omvang en intensiteit die al zijn voorgaande kerkmuziek overstijgt. Een meesterwerk dat ook na bijna driehonderd jaar het hart raakt.
N.B. Deze cantatedienst zal de gebruikelijke lengte van een uur royaal overschrijden, rekent u op twee uur.
1 mei 2022
Requiem John Rutter (1945)
Cantorij van de Nieuwe Kerk o.l.v. Mannes Hofsink
Voorganger: ds. Dick Mak
Organist: Carl Visser
John Rutter werd in 1945 in Londen geboren en studeerde muziek aan het Clare College of Music in Cambridge. In 1975 werd hij directeur van dit instituut. Naast zijn bekendheid als componist verwierf hij roem als oprichter en dirigent van de welbekende Cambridge Singers, waarmee hij vele opnames maakte. Zijn stijl van componeren past in de Engelse traditie van componisten als Vaughan Williams, Howells en Britten, maar de invloed van Fauré en Duruflé is hoorbaar aanwezig. Dat laatste geldt zeker voor het Requiem dat hij in 1985 schreef. De tekst volgt deels de traditionele requiemtekst, aangevuld met teksten uit het Book of Common Prayers.
De Cantorij van de Nieuwe Kerk voert dit Requiem uit in de versie voor koor, sopraan en een instrumentaal ensemble dat bestaat uit fluit, hobo, harp, cello, pauken, klokkenspel en orgel.
5 juni 2022
Koorwerken voor Pinksteren
Cantate Consort o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Ruth Peetoom
Organist: Stef Tuinstra
Veni sancti spiritus Josquin Desprez (ca. 1450-1521)
Veni Creator Spiritus G.P. Palestrina ( ca.1525 – 1594)
Der Geist hilft unser Schwachheit auf BWV 226 J.S. Bach
Koorwerken rondom Pinksteren van o.a. Palestrina, Josquin Desprez en J.S. Bach.
Het Cantate Consort zingt werken van renaissance- en barokcomponisten die zich lieten inspireren door het feest van Pinksteren. Grote namen en dito koorwerken, zoals delen uit de mis ‘Veni Creator Spiritus’ van Palestrina, het uitgebreid vijfstemmig motet ‘Veni Sancte Spiritus’ van Desprez en het dubbelkorige motet ‘Der Geist hilft unser Schwachheit auf’ van Bach.
– – –
Vorige cantatediensten:
Seizoen 2019 – 2020
6 oktober 2019
Ich ruf zu dir Herr Jesu Christ BWV 177 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Marga Baas
Organist: Stef Tuinstra
3 november 2019
Ein Deutsches Requiem Opus 45 J. Brahms
Cantate Consort, sopraan, bariton en Grieg Pianoduo o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Ruth Peetoom
Organist: Stef Tuinstra
1 december 2019
Meine Seele erhebt den Herren BWV 10 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Stef Tuinstra
2 februari 2020
Es wartet alles auf dich BWV 187 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Stef Tuinstra
1 maart 2020
Eins bitte ich vom Herrn BuxWV 24 D. Buxtehude
Erhalt uns Herr bei deinem Wort BuxWV 27
Kamerkoor Tiraña, solisten en barokorkest o.l.v. Tymen Jan Bronda
Voorganger: ds. Dick Mak
Organist: Stef Tuinstra
5 april 2020
Johannes-Passion BWV 245 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Mannes Hofsink
3 mei 2020
Requiem J. Rutter
Cantorij van de Nieuwe Kerk, sopraan en orkest o.l.v. Mannes Hofsink
Voorganger: ds. Tirtsa Liefting
Organist: Mannes Hofsink
7 juni 2020
Geistliche Chormusik en Psalmen H. Schütz
Israelis Brünnlein J.H. Schein
Seizoen 2018 – 2019
- 2 juni 2019
Sie werden euch in den Bann tun BWV 44 J.S. Bach
Motet Der Geist hilft unser Schwachheit auf BWV 226 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 5 mei 2019 Deze keer niet in de Nieuwe Kerk, maar in de Martinikerk in de vorm van een vesper, in het kader van “Gedenken en bevrijding”.
Rondom Schütz Symphoniae Sacrae II Von Gott will ich nicht lassen.
Consequens o.l.v. Han Warmelink
Voorganger: ds. Marga Baas
Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 7 april 2019
Jesus nahm zu sich die Zwölfe BWV 22 J.S. Bach
Du wahrer Gott und Davids Sohn BWV 23 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Marga Baas
Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 3 maart 2019
Grand Motet Quam dilecta tabernacula J.Ph. Rameau (1683 – 1764)
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 3 februari 2019
Ach Gott, wie manches Herzeleid BWV 3 J.S. Bach
Was mein Gott will, das g’scheh allzeit BWV 111
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Dick Mak – Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 2 december 2018
Schwingt freudig euch empor BWV 36 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman – Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 4 november 2018
Requiem opus 48 – Gabriel Fauré (1845 – 1924)
Cantorij van de Nieuwe Kerk o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Ruth Peetoom – Organist: Pieter Pilon
– – –
- 7 oktober 2018
Ich glaube, lieber Herr, hilf meinem Unglauben BWV 109 – J.S. Bach (1685 – 1750)
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman – Organist: Stef Tuinstra
– – –