Cantatediensten in de Nieuwe Kerk, Groningen
Seizoen 2018 – 2019, 26ste jaargang
Cantatediensten in de Nieuwe Kerk worden gehouden op de eerste
zondag van de maand van 17.00 uur tot ongeveer 18.00 uur.
Programma seizoen 2019 – 2020
6 oktober 2019
Ich ruf zu dir Herr Jesu Christ BWV 177 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Marga Baas
Organist: Stef Tuinstra
‘Ich ruf zu dir Herr Jesu Christ’ is een koraalcantate en in dit geval is dat zeer strikt genomen want alle teksten van de vijf coupletten zijn getoonzet. Het moet voor Bach een uitdaging zijn geweest om de uit negen regels bestaande ritmische structuur van de tekst naar zijn hand te zetten. Hij laat dan ook geen middel onbenut om de tekst muzikaal te kleuren; zo horen we bijzondere klankcombinaties in de tenor-aria waarin de viool en de fagot soleren, of in de sopraan-aria waar de hobo da caccia de hoofdrol speelt. Dansante ritmiek en drama wanneer de tekst er om vraagt. Hoogtepunt is het magistrale openingskoor waar de sopranen de koraalmelodie zingen en de instrumenten en zangstemmen in een vlechtwerk daar omheen buitelen. Bach op zijn best.
3 november 2019
Ein Deutsches Requiem Opus 45 J. Brahms
Cantate Consort, sopraan, bariton en Grieg Pianoduo o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Ruth Peetoom
Organist: Stef Tuinstra
Ein Deutsches Requiem is een van de meest belangrijke werken van Johannes Brahms. Het is een omvangrijk, zevendelig werk en in meerdere opzichten is dit requiem anders dan de mis voor de overledene zoals deze in de Katholieke traditie gebruikelijk is. Brahms schreef het Deutsches Requiem niet voor liturgisch gebruik met een bede voor het zieleheil van de overledene, maar als troostmuziek voor allen die geliefden te betreuren hebben en bezorgd zijn om de eindigheid van hun eigen bestaan.
Zo selecteerde Brahms verschillende Bijbelteksten om de compositie vorm te geven.
Hij schreef het werk in 1868 voor koor, solisten (sopraan en bariton) en orkest. Een jaar later maakte hij de versie voor vierhandig piano die wij zullen uitvoeren.
1 december 2019
Meine Seele erhebt den Herren BWV 10 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Stef Tuinstra
‘Meine Seele erhebt den Herren’ werd in 1724 voor het feest van Maria-Visitatie (2 juli) geschreven. Uitgangspunt van de cantate is de vaste lezing voor dit feest Lucas 1: 39 – 56, de lofzang van Maria. De melodie van het Duitstalige Magnificat is de basis van deze koraalcantate. Van de verschillende aria’s in deze cantate is het duet voor de alt en tenor het meest bekend, waarbij de koraalmelodie door de trompet wordt gespeeld. Bach maakte van dit deel een orgeltranscriptie in de reeks van zes Schübler koralen.
Ook deze orgelversie wordt uitgevoerd in de cantatedienst.
2 februari 2020
Es wartet alles auf dich BWV 187 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Stef Tuinstra
De cantatetekst van ‘Es wartet alles auf dich’ is gebaseerd op de Bijbeltekst waar het gaat over de spijziging van de vierduizend.
In het groots opgezet openingskoor toont Bach zich een meester die zijn tijdgenoten doen verbleken.
De uitgekiende vorm waarin elk tekstdeel een eigen thema heeft dat in canon of fuga wordt uitgewerkt en het concertante gebruik van de hobo’s zijn slechts een kleine greep uit Bachs geniale componeerkunst.
De beste aanmoediging om te komen luisteren is het feit dat het openingskoor en de drie aria’s zijn hergebruikt in de Messe in g-moll, hèt bewijs dat Bach zelf het werk zeer waardeerde.
1 maart 2020
Eins bitte ich vom Herrn BuxWV 24 D. Buxtehude
Erhalt uns Herr bei deinem Wort BuxWV 27
Kamerkoor Tiraña, solisten en barokorkest o.l.v. Tymen Jan Bronda
Voorganger: ds. Dick Mak
Organist: Stef Tuinstra
De cantate ‘Eins bitte ich vom Herrn‘ is een goed voorbeeld van de eerlijke, ongekunstelde muziek van Buxtehude. Een tweedelige sinfonia opent met de kleuren van strijkers en orgel, gevolgd door een dansant koordeel waarin de wens wordt geuit om altijd in het huis van God te mogen zijn, onderbroken door eenvoudige instrumentale ritornellen. In een melancholiek arioso voor solist en koor wordt het verlangend uitzien naar Christus bezongen op de tekst ‘Liebster Herr Jesu, wo bleibst Du so lange’. De vocale passages worden steeds instrumentaal herhaald.
De cantate eindigt met een opgewekte aansporing onze lampen brandende te houden om zo ‘auf die ewige Hochzeit zu gehen’.
‘Erhalt uns Herr bei deinem Wort’ is een koraalcantate waarin alle coupletten van dit Lutherlied met subtiele versieringen zijn getoonzet en eindigt in een fraai uitgewerkt ‘amen’.
5 april 2020
Johannes-Passion BWV 245 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Mannes Hofsink
Van oudsher werden er in Leipzig passies en passionsballaden uitgevoerd. Deze traditie mondt in het begin van de 18de eeuw uit in een uitgebreide passietoonzetting, bestaande uit recitatieven, aria’s, en instrumentale delen, van Johann Kuhnau.
Bach vervolgt deze ingeslagen weg en schrijft in het eerste jaar van zijn aanstelling als cantor te Leipzig de Johannes-Passion.
De tekst van het Johannesevangelie, getoonzet in de recitatieven, is de kern van het werk. De vrije poëzie in de vorm van aria’s en koralen is het commentaar op het lijdensverhaal en de reactie van de gelovigen. De vele korte en felle koordelen maken de handeling zeer levendig en verlenen haar veel dramatiek. Bach werkt doormiddel van deze elementen het lijdensevangelie uit tot een omvang en intensiteit die al zijn voorgaande kerkmuziek overstijgt. Een meesterwerk dat ook na bijna driehonderd jaar het hart raakt.
N.B. Deze cantatedienst zal de gebruikelijke lengte van een uur royaal overschrijden, rekent u op twee uur.
3 mei 2020
Requiem J. Rutter
Cantorij van de Nieuwe Kerk, sopraan en orkest o.l.v. Mannes Hofsink
Voorganger: ds. Tirtsa Liefting
Organist: Mannes Hofsink
John Rutter werd in 1945 in Londen geboren en studeerde muziek aan het Clare College of Music in Cambridge. In 1975 werd hij directeur van dit instituut. Naast zijn bekendheid als componist verwierf hij roem als oprichter en dirigent van de welbekende Cambridge Singers, waarmee hij vele opnames maakte. Zijn stijl van componeren past in de Engelse traditie van componisten als Vaughan Williams, Howells en Britten, maar de invloed van Fauré en Duruflé is hoorbaar aanwezig. Dat laatste geldt zeker voor het Requiem dat hij in 1985 schreef. De tekst volgt deels de traditionele requiemtekst aangevuld met teksten uit het Book of Common Prayers.
De Cantorij van de Nieuwe Kerk voert dit Requiem uit in de versie voor koor, sopraan en een instrumentaal ensemble dat bestaat uit fluit, hobo, harp, cello, pauken, klokkenspel en orgel.
7 juni 2020
Geistliche Chormusik en Psalmen H. Schütz
Israelis Brünnlein J.H. Schein
Cantate Consort o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Ruth Peetoom
Organist: Stef Tuinstra
Johann Hermann Schein was van 1586 tot aan zijn veel te vroege dood in 1630 cantor van de Thomaskirche in Leipzig. Op teksten uit het Oude Testament componeerde hij in 1623 de Fontana d’Israel of Israelis Brünnlein, waaruit we een aantal delen uitvoeren Het werk is een monument binnen de toonkunst van de Duitse vroegbarok.
Heinrich Schütz werkte tot op hoge leeftijd aan het hof te Dresden; hij behoort zonder twijfel tot de meest vooraanstaande Duitse componisten van de 17de eeuw. Van Schütz worden enkele motetten uit zijn ‘Geistliche Chormusik’ (1648) uitgevoerd. Beide koorbundels zijn verwant aan elkaar want beide componisten schrijven in een stijl die sterk is beïnvloed door de Italiaanse madrigalisten. Kenmerkend voor deze stijl is de expressieve tekstuitbeelding waarbij alle compositorische middelen ten dienste van de tekst staan.
Vorige cantatediensten:
Seizoen 2018 – 2019
- 2 juni 2019
Sie werden euch in den Bann tun BWV 44 J.S. Bach
Motet Der Geist hilft unser Schwachheit auf BWV 226 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 5 mei 2019 Deze keer niet in de Nieuwe Kerk, maar in de Martinikerk in de vorm van een vesper, in het kader van “Gedenken en bevrijding”.
Rondom Schütz Symphoniae Sacrae II Von Gott will ich nicht lassen.
Consequens o.l.v. Han Warmelink
Voorganger: ds. Marga Baas
Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 7 april 2019
Jesus nahm zu sich die Zwölfe BWV 22 J.S. Bach
Du wahrer Gott und Davids Sohn BWV 23 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Marga Baas
Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 3 maart 2019
Grand Motet Quam dilecta tabernacula J.Ph. Rameau (1683 – 1764)
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman
Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 3 februari 2019
Ach Gott, wie manches Herzeleid BWV 3 J.S. Bach
Was mein Gott will, das g’scheh allzeit BWV 111
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Dick Mak – Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 2 december 2018
Schwingt freudig euch empor BWV 36 J.S. Bach
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman – Organist: Stef Tuinstra
– – –
- 4 november 2018
Requiem opus 48 – Gabriel Fauré (1845 – 1924)
Cantorij van de Nieuwe Kerk o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Ruth Peetoom – Organist: Pieter Pilon
– – –
- 7 oktober 2018
Ich glaube, lieber Herr, hilf meinem Unglauben BWV 109 – J.S. Bach (1685 – 1750)
Cantate Consort, solisten en barokorkest o.l.v. Jelte Hulzebos
Voorganger: ds. Evert Jan Veldman – Organist: Stef Tuinstra
– – –